Elke keer dat je een JPG opslaat, sterft er een pixel.
Door Jack Vector
Stel je voor: je maakt een geweldige foto. Het licht zit goed, de compositie klopt, het moment is perfect. Je slaat het op als JPG. Geen probleem. Tot je de foto een beetje bijsnijdt. En hem opslaat. En dan nóg eens wat bijwerkt. En weer opslaat.
En zo… keer op keer… gaat er iets verloren.
De stille moordenaar: JPG-compressie
JPG is als een kameleon met geheugenverlies: elke keer dat je het opslaat, vergeet het een stukje van wie het was. Want JPG is een lossy formaat — het gooit details weg die het “toch niet zo belangrijk” vindt. Handig voor snelle weergave of het delen op sociale media. Maar rampzalig als je denkt: “ik werk later nog wel eens verder aan dat bestand.”
Nee dus.
Elke bewerking, elke heropslag is een nieuwe aanslag op je beeldkwaliteit. Niet zichtbaar na één keer. Soms zelfs niet na drie. Maar zeker wél na tien keer. En dan is het te laat. Je hebt dan een wazige herinnering aan een ooit scherpe foto.
Wat je wél moet doen
Wil je slimmer werken? Hier zijn twee gouden regels:
1. Bewaar altijd een versie in een lossless formaat.
Een TIFF, een PSD, of het originele RAW-bestand. Dat zijn formaten zonder kwaliteitsverlies – oftewel lossless. Van daaruit kun je altijd een nieuwe JPG maken voor web of print. Maar die bron? Die moet heilig blijven.
2. Gebruik JPG enkel als eindstation.
Zie een JPG als een afdruk. Je maakt het op het einde van je bewerking, niet als tussenstap. En als je toch iets aan een JPG moet aanpassen? Open dan liever het origineel opnieuw, en exporteer opnieuw als JPG. Zo houd je je pixels fris.
Enter: JPG XL
Er is hoop. Er is beweging. JPG XL — ook wel JPEG XL of JXL genoemd — is een nieuw bestandsformaat dat belooft: kleinere bestanden, betere kwaliteit, HDR-ondersteuning en... lossless compressie. Klinkt als magie.
Maar… het is nog niet zover.
Grote spelers zoals Adobe hebben JPG XL (nog) niet omarmd. Photoshop kijkt de kat uit de boom. En zolang dat zo is, blijft JPG XL eerder een belofte dan een oplossing. Iets voor morgen. Niet voor vandaag.
Toch loont het de moeite om dit op te volgen. Want stel je voor: dezelfde bestandsgrootte als een JPG, maar zónder kwaliteitsverlies? Dan mogen we die pixelmoordenaar eindelijk met pensioen sturen.
Tot slot
De volgende keer dat je een JPG opent, bewerkt en opnieuw opslaat… denk dan even na. Vraag jezelf af:
Werk ik op het origineel, of op een kopie van een kopie van een kopie?
De digitale afgrond ligt dichterbij dan je denkt.
Werk slim. Bewaar slim. Geef je foto’s de toekomst die ze verdienen.
